Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2019
Κωνσταντίνος Γανωτής: "Ο σημερινός νέος είναι προδρομένος από τους γονείς του"
συγγραφέας και παραγωγός του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Πειραϊκή Εκκλησία» κ. Κωνσταντίνος Γανωτής.
Η συζήτηση ξεκίνησε με τον κ. Νίκο Σαμπαζιώτη ο οποίος και τον φιλοξενούσε. Συγκεκριμένα ο κ. Σαμπαζιώτης ανέφερε ότι περιδιαβαίνοντας το εξαίρετο βιβλίο του κ. Γανωτή με τίτλο «Χάνω το παιδί μου» δεν μπορεί να μην σταθεί κανείς στο κεφάλαιο με τίτλο «Πώς μπορούν οι καρδιές να κρατηθούν αγαπημένες;»
Στη συνέχεια ρωτήθηκε ο κ. Γανωτής, γιατί αποτυγχάνουμε στις σχέσεις μας;
«Ζούμε σε μια εποχή μεγάλων επιτυχιών και κατορθωμάτων της επιστήμης, της τεχνικής και της πολιτικής», είπε ο κ. Γανωτής «συγχρόνως όμως και σε εποχή μεγάλων και τραγικών διαψεύσεων στις ανθρώπινες σχέσεις και στην αίσθηση μιας ασφαλισμένης ευτυχίας… Η Εκκλησία φέρνει τη μοναδική επανάσταση στις σχέσεις με τους ανθρώπους, αλλά και με το Θεο, και αυτή είναι η μετάνοια. Με τη μετάνοια διακόπτεται η συνέχεια του χρόνου και κάθε στιγμη, που κυριαρχείται από τη μετάνοια, είναι ένας καινούργιος χρόνος, μια καινούργια δημιουργία…
Όταν ξεκινήσει ένα ζευγάρι τη σταδιοδρομία της οικογένειας μ’ αυτό το ήθος, μπορούν να περάσουν μια ζωή μέσα σε πολλούς πειρασμούς και παρ’ όλ’ αυτά να κρατήσουν την αγάπη τους και την ευτυχία της σχέσης τους.
Όταν αυτό το ήθος της Ανάστασης χαρακτηρίζει τη ζωή, στα πρόσωπα των ανθρώπων ζωγραφίζεται το πρόσωπο του Χριστού και η σχέση των ανθρώπων γίνεται αθάνατη όπως και η ζωή ολόκληρη. Έτσι σμίγουν ο έρωτας με την αγιότητα, όσο κι αν τον μάχεται αυτόν τον συνδυασμό το σύγχρονο κοσμικό πνεύμα.»
ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
«Στὴν Ἁγ’Ἀναστασά» Μιὰ διαφορετικὴ ἀνάγνωση καὶ κατανόηση τοῦ ἔργου / Κωνσταντίνος Γανωτής. - 1η έκδοση – ΠΑΡΡΗΣΙΑ- Αθήνα, 2008.
Ἕνας στοχαστικὸς ἄνθρωπος σὰν τὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη στὰ χρόνια
ἐκεῖνα τοῦ 19ου αἰῶνα ἔβλεπε ὅτι αὐτὸς ὁ ὄμορφος κόσμος ἔτρεφε καὶ
φιλοξενοῦσε στοὺς κόρφους του δυὸ εἴδη ἀνθρώπων, σχεδὸν θὰ λέγαμε δυὸ
εἴδη λαοῦ, τοὺς διανοούμενους καὶ τὸν ἁπλὸ λαό.Τὸν ἕνα λαὸ τὸν σκηνοθετεῖ ὁ συγγραφέας στὸ διήγημα «Στὴν Ἁγι-Ἀνασταςὰ» νὰ εἶναι ἀρχαιολόγοι μὲ δίοπτρα, τὸν ἄλλον μὲ τὸν Γιάννη τὸν Κούτρη, ποὺ ἀπεκαλεῖτο καὶ Γιάννης ἡ γριά, γιατί ἦταν ἄτριχος (. . .)
Καὶ οἱ δυὸ ὁμάδες χωριστὰ ἡ κάθε μία κινοῦνται γύρω ἀπὸ τὸ ἐρείπιο, ποὺ ὁ λαὸς τὸ ὀνόμαζε Ἁγι-Ἀναστασά, γιατί πίστευε ὅτι κάποτε ἦταν χριστιανικὸς ναός. Οἱ ἀρχαιολόγοι δὲν ἀρκοῦνταν στὴ λαϊκὴ παράδοση, ἀλλὰ μὲ τὶς ἐπιστημονικές τους γνώσεις διετύπωναν θεωρίες γιὰ τὸ τί ἦταν στὸ παρελθὸν αὐτὰ τὰ χαλάσματα. (. . .)
(Ἀπὸ τὴν παρουσίαση τοῦ ὀπισθόφυλλου τοῦ βιβλίου)
Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ
Κωνσταντῖνος Σ. Γανωτής. - 2η ἔκδοση. - Ἀθήνα : Πηλός, 2009.
Ἡ ζωὴ κάθε ἀνθρώπου εἶναι μία Ὀδύσσεια.
Γι' αὐτὸ ἡ Ὀδύσσεια τοῦ Ὁμήρου εἶναι πάντα ἐπίκαιρη καὶ ταιριαστὴ στὴ
ζωή μας. Κι ὅμως τόσο συχνὰ μέσα στὸ μεθύσι τῆς αὐτοδυναμίας τὸ ξεχνοῦμε
αὐτὸ καὶ φτιάχνομε μία ψεύτικη οὐτοπικὴ εἰκόνα γιὰ τὴ ζωή μας κι ἐπειδὴ
ἡ ζωὴ ἐπιμένει πάντα νὰ εἶναι μία Ὀδύσσεια, ἡ σύγκρουση τοῦ ψεύτικου
ὀνείρου μας μὲ τὴν ἀπαραίτητη Ὀδύσσεια, δημιουργεῖ τὴν τραγῳδία. Γι'
αὐτὸ ἐνῷ ἡ ἱστορία τοῦ Ὀδυσσέα ἦταν μία Ὀδύσσεια, ἡ ἱστορία τῶν
συντρόφων του, τῶν "ἑταίρων" ἦταν μία τραγῳδία.
ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΨΥΧΗΣ ΓΑΝΩΤΗΣ
Ὅταν ἔχεις ἕνα ζῶο στὴν ὑπηρεσία σου καὶ στὴν ἐξουσία σου, τὸ νοιάζεσαι, τὸ ποτίζεις, τὸ ταΐζεις ὅσο χρειάζεται, γιὰ νὰ ζεῖ κι αὐτὸ ὅπως κι ἐσὺ καὶ νὰ μπορεῖ νὰ σὲ ὑπηρετεῖ. Αὐτὸ ἀποτελεῖ τὴν ἀγωγή σου πρὸς τὸ ζῷο, ποὺ τὸ ἀγαπᾷς βέβαια καὶ τὸ θέλεις εὐχαριστημένο. Καὶ ὅταν γιὰ πολὺ καιρὸ τὸ συνηθίζεις στὴν ὁρισμένη τροφή, στὴν ὁρισμένη ὥρα, συνηθίζει κι αὐτὸ σ’αὐτὴ τὴν τάξη καὶ δὲν ζητάει περισσότερα. Εἶναι δηλαδὴ κι αὐτὸ ἀναπαυμένο στὴν τροφή του, κι ἐσὺ ποὺ τὸ φροντίζεις εἶσαι ἀναπαυμένος στὴ συνείδησή σου.
Βάσει τῶν παραπάνω περιγράφω συμβολικὰ αὐτὸ ποὺ λέμε στὴ χριστιανικὴ ζωή, ἄσκηση. Ὅταν ὁ κύριος τοῦ ζώου ἐπιβάλλει καὶ στὸν ἑαυτό του τὴν ἴδια ἀγωγή, τότε ἔχουμε μπροστά μας ἕναν ἀσκητή. Σκοπὸς τῆς ἄσκησης εἶναι νὰ ἐπιβάλλουμε στὸ σῶμα καὶ στὴν ψυχολογία μας ἕνα κανόνα ζωῆς, ποὺ νὰ μᾶς ἀφήνει ἀπερίσπαστους νὰ ἐρευνοῦμε καὶ νὰ γευόμαστε τὴν καλλονὴ τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς ἔπλασε “ κατ’εἰκόνα ” του καὶ μᾶς περιμένει νὰ τοῦ παρουσιαστοῦμε “καθ’ὁμοίωση”. Κατ’εἰκόνα σημαίνει τὴ σύσταση τῆς ὕπαρξής μας νὰ ἔχει τὶς προϋποθέσεις τῆς θέωσης, ὅπως ἡ ἐλευθερία, ὁ ἔρωτας πρὸς τὸν Πλάστη καὶ πρὸς τὸν κόσμο του, ἐνῷ “καθ’ ὁμοίωση” σημαίνει τὴν ἐνεργοποίηση τῆς δωρεᾶς αὐτῆς τῶν προϋποθέσεων, ὥστε νὰ προχωρήσουμε τοὐλάχιστον πρὸς τὴ θέωση. Λέω “τοὐλάχιστον” γιατὶ οἱ πολλοὶ μόλις ποὺ ξεκινοῦνε, ἐνῷ οἱ ἀσκητᾶδες καὶ οἱ μάρτυρες ἔχουν κάνει πολλὰ βήματα.
Αὐτὰ τὰ λίγα ἢ τὰ πολλὰ βήματα πρὸς τὴν ὁμοίωση εἶναι ἡ ὑποταγὴ τῆς θέλησής μας στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν φτάσουμε νὰ θέλουμε ὅ,τι θέλει ὁ Θεός, αὐτὸ εἶναι ἡ θέωσή μας. Ἡ θέλησή μας ἔχει μέσα της μιὰ αὐτοσυνείδηση τῆς δικῆς της ὕπαρξης καὶ μιὰ καλλιεργημένη μέσα στὸ χρόνο ἔπαρση· αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος ὅτι εἶναι ἐλεύθερος ὅταν κάνει ὅ,τι θέλει. Τότε νιώθει ἕνα σκοτεινὸ μεγαλεῖο, σὰν νὰ εἶναι ἕνας θεὸς κι αὐτὸς μέσα στὸν κόσμο. Ἡ γλύκα αὐτοῦ τοῦ μεγαλείου φτάνει στὸ ἔπακρο μὲ τὴν αὐτοκτονία.
Κωνσταντῖνος Γανωτὴς ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ
Στὴν Ἐκκλησιαστικὴ γλῶσσα λέμε καὶ τὰ θεωρητικὰ πρακτικά, γιατὶ δὲν ὑπάρχει σκέψη ἀκίνητη, ἀπὸ τότε ποὺ ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ ἔγινε δημιουργική. Στὴν παράδοση τοῦ κόσμου “ θεωρητικὰ ” λέμε τὶς σκέψεις, ποὺ νιώθουν αὐτάρκεια, γιατὶ ἀρκοῦνται νὰ θαυμάζουν τὸν ἑαυτό τους κι ὄχι νἀγαποῦν καὶ νὰ ὠφελοῦν τοὺς ἀνθρώπους.
Τὸ πρῶτο οἰκοδομικὸ στοιχεῖο-θεμέλιο τῆς οἰκογένειας εἶναι ὁ Χριστός. Ἂν πεῖς πὼς εἶναι ἡ ἀγάπη τῶν συζύγων, ἀφίνεις ἀπ’ ἔξω τὸν Χριστό, χορηγὸ τῆς ἀγάπης, γιατὶ “ πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον . . .” Ὅσοι ἔχουμε λίγη πεῖρα καὶ λίγη φώτιση Θεοῦ, βλέπουμε συχνὰ τὰ αἰσθήματα τῶν ἀνθρώπων καὶ τὰ πιὸ εὐγενικὰ νὰ μεταβάλλονται ὅπως ἡ πίστη τοῦ Πέτρου ποὺ ἔφτασε στὴν ἄρνηση. Ἂς σκεφτοῦμε ἀκόμα καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θοῦ, ποὺ ἔγιναν δαίμονες. Ἄρα ὅλα τὰ ἀγαθὰ εἶναι δῶρα θεϊκά.
Συχνά, πολὺ συχνὰ οἱ νεόνυμφοι συγκλονίζονται τόσο πολὺ ἀπὸ τὰ σαρκικὰ στοιχεῖα τοῦ ἔρωτα, ὥστε νὰ τὰ θεωροῦν αὐθύπαρκτα καὶ τελείως ἄσχετα μὲ τὸ δημιουργὸ τοῦ κόσμου. Καὶ χάνουν ἢ ἀπωθοῦν τὴν εὐσέβειά τους, γιὰ νὰ τὰ χαροῦν περισσότερο. Τί ἔκπληξη ὅμως θὰ αἰσθανθοῦν, ὅταν φωτιστοῦν καὶ καταλάβουν ὅτι καὶ τὶς πιὸ ἀπίθανες σαρκικές, λειτουργικὲς λεπτομέρειες τὶς ἔχει πλάσει ὁ Θεός, ποὺ προνοεῖ νὰ εὐχαριστήσει τὸν ἄνθρωπο καὶ στὴ ψυχὴ καὶ στὶς αἰσθήσεις του. Ἔτσι μ’ αὐτὴ τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ θὰ εὐτυχοῦν οἱ ἄνθρωποι μέσα στὴν οἰκογένεια καὶ μὲ τὴν εὐσέβειά τους καὶ μὲ τὶς εὐλογημένες ἀπολαύσεις τους, ποὺ εἶναι κι αὐτὲς εὐσέβεια, ὅταν βιώνονται μὲ εὐχαριστία.
Ὁ/Ἡ σύζυγος μὲ τὴ φώτιση τοῦ Θεοῦ θὰ μαντεύσει ὅτι στὴν καρδιὰ τοῦ/τῆς συζύγου ὑπάρχει ἕνας θησαυρὸς καλοσύνης, ἁγιότητας καὶ θ’ἀπευθύνεται σ’ αὐτὸ τὸ βάθος. Θὰ θεωρεῖ αὐτονόητη τὴν καλὴ θέληση τοῦ ἄλλου κι ἔτσι θὰ ροκαλεῖ τὸ φιλότιμο. Δείχνω τὸν καλὸ ἑαυτό μου, γιατὶ διαπιστώνω ὅτι ὁ ἄλλος τὸν θεωρεῖ αὐτονόητο καὶ δὲν θέλω νὰ τὸν διαψεύσω.
Πρέπει νὰ πειστοῦμε ὅτι τὸ κακὸ δὲν ὑπάρχει ὡς πραγματικότητα, γιατὶ δὲν τὸ δημιούργησε ὁ Θεός · εἶναι μιὰ προσποίηση τοῦ ἀνθρώπου, ἕνα θέατρο, ποὺ τὸ πιστεύει ὁ ἴδιος ὡς πραγματικὸ καὶ γι’αὐτὸ τὸ παίζει λάθος. Τὰ πάθη ποὺ κυριεύουν τὸ σῶμα φαίνονται σὰν πραγματικότητα αὐθύπαρκτη ἀλλὰ ἀποτελοῦν ἀποτέλεσμα τῆς ἀπομάκρυνσης ἀπ’ τὸ Θεό. Καὶ στὰ πνευματικὰ πάθη συμβαίνει τὸ ἴδιο ( ἐγωϊσμός, κατάκριση κλπ ). Τὸ σταθερὸ καὶ αἰώνιο κι ἐδῶ εἶναι ὁ Θεός, καὶ ὁ ἑαυτός μας αὐταπατᾶται καὶ ἡ δημιουργία διαστρέφεται, ἐπειδὴ παρατείνεται ἡ ἀποστασία μας ἀπ’τὸ Θεό. Λατρεύουμε ὡς Θεὸ τὸν ἑαυτό μας καὶ ἀναζητοῦμε ψυχὴ καὶ σῶμα ἕναν ἄλλο Θεό, καὶ σὰν τέτοιος ἔρχεται ὁ δαίμονας καὶ μᾶς κυριεύει. Ὁ δαίμονας κι αὐτὸς εἶναι ὑπὸ κατάργηση ἀλλὰ διεκδικεῖ νὰ θεωρεῖται πραγματικότητα, ἐνῷ δὲν εἶναι.
ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ
Ἡ πιὸ τρυφερὴ καὶ εὐαίσθητη σχέση στὴ ζωὴ εἶναι ἡ σχέση τοῦ ζευγαριοῦ. Κι αὐτὴ ἡ σχέση ἔχει ἕνα στόχο , ποὺ μπορεῖ κανεὶς νὰ τὸν πεῖ καὶ προορισμό · ὁ προορισμός του εἶναι νὰ γίνουν ἕνα σῶμα μὲ δύο πρόσωπα, δηλαδὴ νὰ πραγματώσουν τὴν τέλεια ψυχικὴ καὶ σωματικὴ ὀντότητα “ ἀσυγχύτως καὶ ἀδιαιρέτως ”, ὅπως λέμε γιὰ τὰ τρία πρόσωπα-ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Καὶ ὅσο τρυφερή, μεγαλειώδης, κεφαλαιώδους σημασίας γιὰ τὴν πραγμάτωση τοῦ προορισμοῦ καὶ γιὰ τὴν εὐτυχία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι αὐτὴ ἡ σχέση, τόσο εὐαίσθητη εἶναι σὲ ἐξωτερικοὺς ἀλλὰ καὶ σὲ ἐσωτερικοὺς πειρασμούς. Βλέπομε ἄλλωστε πόσες ἀποτυχημένες ἀπόπειρες κάνουν οἱ νέοι, γιὰ νὰ πετύχουν μιὰ καλὴ σχέση, πόσο βασανίζονται καὶ πληγώνονται συχνὰ ἀπὸ τὶς ἀποτυχίες καὶ διαψεύσεις · καὶ ἡ σχέση κινδυνεύει νὰ διαφθαρεῖ καὶ διαλύεται πολὺ συχνά. Ὅλες αὐτὲς τὶς δυσκολίες, ἐμπόδια, ἀντιπάλους τοῦ ζευγαριοῦ στὴν πραγμάτωση τοῦ προορισμοῦ του ἂς τὰ ὀνομάσουμε ἐχθροὺς τοῦ ζευγαριοῦ καὶ πρῶτα ἂς τοὺς ἐπισημάνουμε αὐτοὺς τοὺς ἐχθροὺς.
Ὁ πρῶτος ἐχθρὸς τοῦ ζευγαριοῦ εἶναι ἡ ἴδια ἠ σφοδρότητα τοῦ συναισθήματος, ποὺ τοὺς κυριεύει. Αὐτὴ ἡ σφοδρότητα τοὺς κάνει τολμηροὺς καὶ συχνὰ καυχῶνται γι’αὐτό. Στὴν πράξη ὅμως αὐτὴ ἡ σφοδρότητα ἀποδεικνύεται συνήθως σεξουαλικὴ καὶ αὐτὸ ξεστολίζει τὸν ἔρωτα ἀπὸ τὰ ψυχολογικὰ καὶ ἠθικά του στολίδια καὶ τὸν κατεβάζει στοὺς τρόπους τῆς πορνείας. Τὸ μεγαλεῖο τοῦ ἔρωτα ἀντιμάχεται τὴν πορνεία. Ἡ προσπάθεια καὶ ἡ ἐπιτυχία τοῦ ζευγαριοῦ νὰ ἐλέγξει τὶς ἔντονες ἐπιθυμίες εἶναι ἠ δόξα καὶ ἡ ἀλληλοεκτίμησή τους.
Ἡ ἀνεξέλεγκτη ἐρωτικὴ ὁρμὴ πρὶν ἀπὸ τὸ γάμο κυρίως ἀλλὰ καὶ μετὰ τὸ γάμο ἀποτελεῖ ἔνδειξη τοὐλάχιστον τῆς πορνικῆς ἐμπειρίας τῶν νέων πρὶν νὰ γνωριστοῦν. Ἔτσι ὁ ἀγῶνας νὰ συντηρήσουν οἱ δύο νέοι τὸ ὑψηλὸ ἐπίπεδο τῆς σχέσης τους τοὺς γεμίζει ἀξιοπρέπεια καὶ βαθαίνει τὸν ἔρωτά τους.
Ὁ ἄλλος ἐχθρὸς τοῦ ζευγαριοῦ μπορεῖ νὰ εἶναι οἱ συγγενεῖς τους, κυρίως οἱ γονεῖς. Μπορεῖ νὰ φέρνουν ἐμπόδια στὴ σχέση τοῦ ζευγαριοῦ, ἐπειδὴ φοβοῦνται γιὰ τὴν ἀνωριμότητά τους, ποὺ δὲν βοηθάει στὴ σωστὴ ἐπιλογή. Οἱ γονεῖς συνήθως λογαριάζουν τὴ σχέση τῶν παιδιῶν τους μὲ κριτήρια οἰκονομικὰ καὶ ἐπαγγελματικά. Δὲν μποροῦν ἢ καὶ δὲν θέλουν νὰ ἐκτιμήσουν τὴ δυναμικὴ τοῦ ἔρωτα, ἐπειδὴ πολὺ συχνὰ ὁ δικός τους νεανικὸς ἔρωτας ἔχει ἤδη ὑποβιβαστεῖ σὲ μιὰ πεζὴ συμβίωση. Ἄλλοτε πάλι κάποιοι ἐνήλικοι συγγενεῖς φθονοῦν τὴ νεανικότητα τοῦ ζευγαριοῦ, ἐπειδὴ οἱ ἴδιοι τὴν ἔχουν χάσει.
ΚΡΙΣΙΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗ Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ- ΓΑΝΩΤΗΣ
Βλέπω τὰ πρόσωπα τῶν νέων μας πόσο βαρύθυμα εἶναι, πόσο ἄκεφα, θλιμμένα καὶ ἀμίλητα. Ἔγινε κατάσταση πλέον νὰ μιλοῦνε γρήγορα καὶ ὑπόκωφα μὲ μιςὲς λέξεις ἢ νὰ κραυγάζουν μὲ ἄναρθρες κραυγὲς μὲ φωνή, ποὺ δὲν εἶναι δική τους · εἶναι μιὰ φωνή, ποὺ μιμεῖται κάποια ἀκούσματα καὶ ὁ νέος μας ἀκούει ὁ ἴδιος τὴ φωνή του καὶ δὲν τὴν ἀναγνωρίζει.
Οἱ κοπέλες μας εἶναι ἀρκετὰ φυσιολογικότερες ἀλλὰ κυρίως μέσα σὲ στενὸ κύκλο καὶ μέσα στὸ σπίτι τους · ἐκεῖ ποὺ μιλοῦν δυνατά, σὲ ἀνοικτοὺς κύκλους, ἐκεῖ εἶναι κι αὐτὲς ἀσυνείδητα ἴσως ἐπιτηδευμένες μὲ φωνή, ποὺ δὲν ἀναγνωρίζεται οὔτε ἀπὸ τὶς ἴδιες. Πόσο πρέπει νὰ κουράζει τὰ παιδιά μας αὐτὴ ἡ προσποίηση ! . . Τὰ παιδιά μας μιμοῦνται τοὺς πρίγκιπες τῆς δημοσιότητας, ποὺ φτιάχνονται πολὺ πρὶν νὰ σταθοῦν μπροστὰ στοὺς φακούς · ἔτσι γίνονται μιμητὲς ἐπιτηδευμένων προτύπων. Ἐδὼ εἶναι ποὺ ταιριάζει ὁ στίχος τοῦ Ἐλύτη : “ Ποῦ νὰ βρῶ τὴν ψυχή μου τὸ τετράφυλλο δάκρυ ”. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἀνακαλύπτει κανεὶς τὴν ψυχή του μέσα σὲ δάκρυα θλίψεων, μέχρι ποὺ νὰ αἰσθάνεται τὴν ψυχή του σὰν ἕνα δάκρυ μεγάλο. Δὲν ὑπάρχει πιὸ ἀποκαλυπτικὴ κατάσταση τῆς ψυχῆς ἀπ’ τὸν μεγάλο πόνο. Πῶς μπορεῖς ὅμως νἀντέξεις τὸν πόνο τῶν νέων ἀνθρώπων, ποὺ ὅσο κι ἂν εἶναι ἀποκαλυπτικὸς τῆς γνήσιας ψυχῆς τους εἶναι καὶ τόσο ἀταίριαστος μὲ τὰ ὄμορφα καὶ ζωηρά τους πρόσωπα ; . . .
Συχνὰ οἱ νέοι μας ἀποφεύγουν ν’ ἀντικρύσουν τὸν πόνο φίλων καὶ συγγενῶν, ἀκόμα καὶ νὰ παραδεχτοῦν τὸν δικό τους καὶ δείχνουν μιὰ ἀφασία μπροστὰ στὸν πόνο καὶ στέκονται μακριά. Φοβοῦνται, θὰ μποροῦσε νὰ πεῖ κανείς, μήπως ἀποκαλυφθεῖ μέσα τους ἡ ἁπλὴ καὶ εἰλικρινὴς ψυχή τους. Αἰσθάνονται τρόμο μπροστὰ στὸν ἀληθινὸ ἑαυτό τους, ποὺ τόσα χρόνια τὸν κρατοῦσαν κρυμμένον ἐπιμελῶς. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀποφεύγουν κάθε λεπτὴ συγκίνηση, θαυμασμό, κατάνυξη, εὐλάβεια, συμπόνια · φοβοῦνται μήπως ἀποκαλυφθεῖ ἡ γνήσια εὐαισθησία τους.
Ἀπέναντι σ’ αὐτὲς τὶς προκλήσεις ψυχικῆς γνησιότητας πολλοὶ νέοι στέκονται μὲ εἰρωνεία, “σνομπάρουν” συναισθηματικὲς ἢ παραδοσιακὲς ἐκδηλώσεις, τὶς οἰκογενειακὲς συγκεντρώσεις καὶ ἄλλα τέτοια.
Πάντως αὐτὴ ἡ ἔνταση μεταξὺ αὐθεντικῆς ἀλήθειας καὶ προσχήματος μοντέρνου ὕφους προδιαθέτει τοὺς σημερινοὺς νέους μας γιὰ κατάθλιψη, καταχρήσεις, μέχρι και αὐτοκτονία. Ἔρχεται ἡ στιγμή, ποὺ αἰσθάνεται ὁ αὐτόχειρας ὅτι, κάνοντας κακὸ στὸν ἑαυτό του, πληγώνει ἢ σκοτώνει κάποιον ἄλλον καὶ ὄχι τὸν ἴδιο.
Ἐκεῖνο ποὺ καταδικάζει ὅμως τοὺς νέους μας καὶ κάνει τὸ πρόβλημά τους ἄλυτο, εἶναι ἡ ἀσαφὴς ἀτμόσφαιρα τῆς οἰκογένειας καὶ τῆς κοινωνίας γενικότερα, ποὺ δείχνουν νὰ βρίσκονται στὴν ἴδια περίπου κατάσταση. Αὐτὸ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἀνακάλυψη τῶν ἐνοχῶν αὐτῆς τῆς διαφθορᾶς τῶν αἰσθημάτων καὶ τῶν ἐννοιῶν στὶς ψυχὲς τῶν νέων. Τίποτα δὲν γίνεται ἀπότομα καὶ ἀπροειδοποίητα στὴ ζωή.
ΠΟΙΟΙ ΔΙΑΦΘΕΙΡΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ
Τὰ παιδιά μας δὲν τὰ κάνουμε ἐμεῖς. Ποιός λόγου χάριν σχεδίασε τὴ μορφή τους ; Τὰ παιδιὰ χαροποιοῦν τοὺς γονεῖς, τοὺς δίνουν πρωτόγνωρα συναισθήματα καὶ μία κοινωνικὴ καταξίωση· γι’ αὐτὸ τὰ ἀποζητοῦν ὅσοι τὰ ἀποζητοῦν. Μὲ τὴ γρήγορη καταβαράθρωση τῆς γενικῆς πνευματικῆς παράδοσης, ἡ κοινωνικὴ καταξίωση λιγοστεύει καὶ οἱ ἄνθρωποι δὲν τὴν ἀποζητοῦν πιὰ τόσο πολὺ μὲ τὰ παιδιὰ · τὴν ἀναζητοῦν μὲ τὸν πλοῦτο, τὴ φήμη, τὴν πολιτικὴ καὶ τέτοια.
Γιατὶ τὰ παιδιὰ φέρνουν πόνο, ἀναστάτωση, εὐθύνη, θυσίες καὶ τρομοκρατεῖ τὸ κόστος τῆς ἀνατροφῆς τους.
Μεγαλώνοντας ὅμως γίνονται κακὰ παιδιὰ καὶ κακοὶ ἄνθρωποι σὲ πολὺ μεγάλο ποσοστὸ · διαφθείρονται δηλαδή. Ἀπόδειξη οἱ ἀπαιτήσεις τους, ἡ ἀπομάκρυνσή τους ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς, οἱ ἀνεξέλεγκτες σχέσεις τους, οἱ ἐκτρώσεις τῶν δεκαπεντάχρονων κοριτσιῶν, οἱ ἐλεύθερες συμβιώσεις, οἱ ὁμοφυλοφιλίες, τὰ διαζύγια, ἡ ἐγκατάλειψη τῶν βρεφῶν στὰ νοσοκομεῖα ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπερηλίκων γονέων.
Οἱ γονεῖς καὶ οἱ παπποῦδες-γιαγιάδες ἢ θὰ δυστυχήσουν μπροστὰ σ’αὐτή τὴν πραγματικότητα, ὅπως καὶ δυστυχοῦν ἤδη, ἢ θὰ προσαρμοστοῦν καὶ θὰ γελοιοποιηθοῦν καὶ ἀπέναντι στὸν ἑαυτό τους καὶ ἀπέναντι στὸν κόσμο. Ὅταν οἱ συνέπειες τῆς διαφθορᾶς τῶν παιδιῶν μας πέφτουν ἐπάνω μας καὶ γίνονται μαρτύριο, προσπαθοῦμε νὰ βροῦμε ἐνόχους ἔξω ἀπὸ ἐμᾶς. Βασανιζόμαστε ἀπὸ τὴν ἀγανακτισμένη ἀπορία γιατί τὰ παιδιά μας μᾶς φέρνονται ἔτσι. Κάποιοι φταῖνε, οἱ δάσκαλοι, οἱ γείτονες, οἱ φίλοι, οἱ πολιτικοί, οἱ ἀόρατες μυστικὲς ὀργανώσεις « Νέα Τάξη », ἡ μασονία, ὁ κινηματογράφος, τὰ μπαράκια, οἱ ἔμποροι ναρκωτικῶν, οἱ παρατάξεις καὶ οὕτω κάθε ἑξῆς.
Ἐπειδὴ ὅμως ὑπάρχουν καὶ λίγες ἔστω οἰκογένειες, ποὺ βγάζουν καλὰ παιδιὰ στὴν κοινωνία ἢ τοὐλάχιστον κάπως καλύτερα, διαψεύδουν ἐν μέρει ἔστω τὴν ἐνοχοποίηση ὅλων τῶν παραπάνω συντελεστῶν τῆς διαφθορᾶς τῶν παιδιῶν.
ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΨΥΧΗΣ - ΓΑΝΩΤΗΣ
Ὅταν ἔχεις ἕνα ζῶο στὴν ὑπηρεσία σου καὶ στὴν ἐξουσία σου, τὸ νοιάζεσαι, τὸ ποτίζεις, τὸ ταΐζεις ὅσο χρειάζεται, γιὰ νὰ ζεῖ κι αὐτὸ ὅπως κι ἐσὺ καὶ νὰ μπορεῖ νὰ σὲ ὑπηρετεῖ. Αὐτὸ ἀποτελεῖ τὴν ἀγωγή σου πρὸς τὸ ζῷο, ποὺ τὸ ἀγαπᾷς βέβαια καὶ τὸ θέλεις εὐχαριστημένο. Καὶ ὅταν γιὰ πολὺ καιρὸ τὸ συνηθίζεις στὴν ὁρισμένη τροφή, στὴν ὁρισμένη ὥρα, συνηθίζει κι αὐτὸ σ’αὐτὴ τὴν τάξη καὶ δὲν ζητάει περισσότερα. Εἶναι δηλαδὴ κι αὐτὸ ἀναπαυμένο στὴν τροφή του, κι ἐσὺ ποὺ τὸ φροντίζεις εἶσαι ἀναπαυμένος στὴ συνείδησή σου.
Βάσει τῶν παραπάνω περιγράφω συμβολικὰ αὐτὸ ποὺ λέμε στὴ χριστιανικὴ ζωή, ἄσκηση. Ὅταν ὁ κύριος τοῦ ζώου ἐπιβάλλει καὶ στὸν ἑαυτό του τὴν ἴδια ἀγωγή, τότε ἔχουμε μπροστά μας ἕναν ἀσκητή. Σκοπὸς τῆς ἄσκησης εἶναι νὰ ἐπιβάλλουμε στὸ σῶμα καὶ στὴν ψυχολογία μας ἕνα κανόνα ζωῆς, ποὺ νὰ μᾶς ἀφήνει ἀπερίσπαστους νὰ ἐρευνοῦμε καὶ νὰ γευόμαστε τὴν καλλονὴ τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς ἔπλασε “ κατ’εἰκόνα ” του καὶ μᾶς περιμένει νὰ τοῦ παρουσιαστοῦμε “καθ’ὁμοίωση”. Κατ’εἰκόνα σημαίνει τὴ σύσταση τῆς ὕπαρξής μας νὰ ἔχει τὶς προϋποθέσεις τῆς θέωσης, ὅπως ἡ ἐλευθερία, ὁ ἔρωτας πρὸς τὸν Πλάστη καὶ πρὸς τὸν κόσμο του, ἐνῷ “καθ’ ὁμοίωση” σημαίνει τὴν ἐνεργοποίηση τῆς δωρεᾶς αὐτῆς τῶν προϋποθέσεων, ὥστε νὰ προχωρήσουμε τοὐλάχιστον πρὸς τὴ θέωση. Λέω “τοὐλάχιστον” γιατὶ οἱ πολλοὶ μόλις ποὺ ξεκινοῦνε, ἐνῷ οἱ ἀσκητᾶδες καὶ οἱ μάρτυρες ἔχουν κάνει πολλὰ βήματα.
Αὐτὰ τὰ λίγα ἢ τὰ πολλὰ βήματα πρὸς τὴν ὁμοίωση εἶναι ἡ ὑποταγὴ τῆς θέλησής μας στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν φτάσουμε νὰ θέλουμε ὅ,τι θέλει ὁ Θεός, αὐτὸ εἶναι ἡ θέωσή μας. Ἡ θέλησή μας ἔχει μέσα της μιὰ αὐτοσυνείδηση τῆς δικῆς της ὕπαρξης καὶ μιὰ καλλιεργημένη μέσα στὸ χρόνο ἔπαρση· αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος ὅτι εἶναι ἐλεύθερος ὅταν κάνει ὅ,τι θέλει. Τότε νιώθει ἕνα σκοτεινὸ μεγαλεῖο, σὰν νὰ εἶναι ἕνας θεὸς κι αὐτὸς μέσα στὸν κόσμο. Ἡ γλύκα αὐτοῦ τοῦ μεγαλείου φτάνει στὸ ἔπακρο μὲ τὴν αὐτοκτονία.
«Για τους βουλευτές» – Ένα σχόλιο από τον φιλόλογο Κωνσταντίνο Γανωτή (κείμενο και αρχείο ήχου, mp3).
Ακούστε το επόμενο κείμενο, όπως αυτό «δημοσιεύθηκε» στο 130-ο τεύχος (Ιούλιος Αύγουστος του 2011) του ηχητικού περιοδικού μας, Ορθόδοξη Πορεία.
«Για τους βουλευτές» – Ένα σχόλιο από τον φιλόλογο Κωνσταντίνο Γανωτή.mp3
Για τους βουλευτές, που με ρωτάτε, θα ’θελα να σας θυμίσω, γιατί εσείς πια δεν θυμάστε, την εποχή μας που τους βουλευτές και τους υπουργούς τους βλέπαμε με απέραντο σεβασμό. Κι όταν τους συναντούσαμε, θέλαμε να τους φιλήσουμε το χέρι, σα να ήταν ο ουρανός μας, ο μπαμπάς μας, ή ξέρω γω τι, ας πούμε ο δάσκαλός μας. Τώρα τους παρακολουθούμε και κάνουμε χάζι μαζί τους, σαν να παίζουν καμιά επιθεώρηση στην τηλεόραση. Παρ’ όλα αυτά όμως έχουμε ακόμα την απαίτηση απ’ αυτούς να ωφελούμαστε, είτε με τα νομοσχέδια τα οποία ψηφίζουν, είτε και με την εν γένει συμπεριφορά τους και με την φιλοσοφία που θα πρέπει να δείχνουν οι λόγοι τους.
Λοιπόν ακούστε τι άκουσα εγώ και τι είδα σε μια συζήτηση τηλεοπτική. Χιλιάδες Έλληνες και φυσικά και ξένοι, μέσω δορυφόρου, παρακολουθούν στην τηλεόραση μια αναμέτρηση κομματικών στελεχών της τωρινής κυβέρνησης και της παλιάς. Το θέμα είναι η κοινοποίηση της λαθροχειρίας, σχετικά με τα δημοσιονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας. Άλλοι το λέγαν λαθροχειρία, άλλοι το λέγαν αλλαγή μεθόδου, δεν έχει σημασία. Γινόταν λοιπόν συζήτηση επάνω στο θέμα αυτό, στο οποίο δεν παίρνω θέση, για το ποιος έχει δίκιο. Οι καινούριοι υποστήριζαν ότι είναι αποφασισμένοι να αποκαλύψουν την αλήθεια που απέκρυψαν οι παλαιοί. Με οποιοδήποτε κόστος της εθνικής οικονομίας μας και της αξιοπιστίας του ελληνικού δημοσίου. Ο εκπρόσωπος της προηγούμενης κυβέρνησης δεν αρνείται την απόκρυψη, την λαθροχειρία που λέγαν οι άλλοι και τα λοιπά, αλλά πετάει στο τραπέζι μία βαρύγδουπη ερώτηση. Και ποια ωφέλεια θα είχαμε από την αποκάλυψη της αλήθειας; Ο τέως υπουργός – γιατί περί τέως υπουργού πρόκειται – ξεστόμισε την ερώτησή του αυτή, με ένα χαμόγελο αυτοικανοποίησης για την ευφυϊα του και για το δοκιμασμένο έργο της πολιτικής φιλοσοφίας!
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)